necə

1. zərf Sual məqamında: nə təhər, nə cür. Necə getdin? Necə gəlmisən? Onu necə gördün? – <Sona xanım:> Dan yeri ağarıb sabah indicə açılar, bilmirəm necə edim? M. F. A.. <İskəndər:> Hə. . . ana, kefin necədir? C. M.. Firidun: – Necəsiniz? – deyə qızın halını sordu. . M. İ..

2. zərf Nə dərəcədə, nə qədər (bəzən «də» ədatı ilə). Bura necə sakitlikdir. Bu iş necə çətin işdir. Necə də gözəldir.

3. əd. Heyrət, təəccüb ifadə edir. Necə! Qayıtmışdır!. . Necə! Nə dedin? Necə! Bu sözü sən dedin?!

4. əd. dan. . . . kimi. Necə bir dost sənə məsləhət görürəm.

◊ Necə yəni – bax necə ki. Necə ki, necə də – 1) cümlələri və ibarələri biri-birinə birləşdirən bağlayıcı söz. Müsəlman papaqlarının ağırlığı, böyüklüyü və formaları Molla Nəsrəddinin dostlarına, necə ki, lazımdır, əyandır. C. Məmmədquluzadə; 2) necə yəni, necə, necə olar ki. Qəribə axmaq olubsan, necə ki, sən məni öz evimə qoymazsan. . İ. M.. Necə gəldi – tələsik, atüstü, başdansovma. Necə gəldi işləmək. Şeyləri necə gəldi qoymaq. Necə olmuş olsa – yenə də, hər halda, buna baxmayaraq. Necə olmuş olsa, o bizim yoldaşımızdır. Necə olursa olsun – nə vasitə ilə (nə yolla) olur olsun; hər halda, mütləq. <Zərrintac xanım:> Şuşa qalasına yola düşməyi, necə olursa olsun «ayrı adamla» görüşməyi qət edirdi. S. R.. Hamı necə, mən də elə – hamının etdiyi kimi, bir cür, bir qaydada, bir sırada. Aslan köntöy-köntöy cavab verdi: – Getmirəm. Hamı necə, mən də elə. M. Hüs..